Każde auto z silnikiem benzynowym można wyposażyć w instalację gazową, ale nie zawsze ma to sens. W nowoczesnych silnikach jedną z barier jest wtrysk bezpośredni, który wymaga drogich instalacji, przeznaczonych wyłącznie do danego modelu. Obejść to można systemami dwupaliwowymi, ale okazuje się, że w ich przypadku dość często spalana jest benzyna (np. na wolnych obrotach) a nie LPG i z ekonomicznego punktu widzenia montaż takiej instalacji okazuje się mało opłacalny. Z kolei współpraca z tańszymi systemami nie służy każdej jednostce. Trzeba więc dużego doświadczenia, aby jasno określić, w których autach – a ściślej, z jakimi silnikami – instalacja LPG współpracuje. Takie pytanie zadaliśmy Robertowi Wojtali z firmy Remedia Mot, która jest przedstawicielem takich producentów instalacji gazowych, jak Vialle i Prins, ale ma też wieloletnie doświadczenie w montażu nieco tańszych i popularniejszych instalacji LPG. W odpowiedzi otrzymaliśmy listę 10 silników, które w ostatnim czasie firma najczęściej wyposażała w instalacje gazowe i co do których jest pewność (potwierdzona praktyką), że LPG nie powoduje problemów. Na liście znajdują się również takie motory, które dobrze współpracują tylko z wybranymi instalacjami, co pokazuje, że niekiedy potrzebne są indywidualne rozwiązania. 1. BMW: silnik KM (N46) z wtryskiem pośrednim Silniki benzynowe BMW mają dość zróżnicowaną budowę i nie wszystkie nadają się do współpracy z tańszymi instalacjami LPG, czyli w cenie do 2500 zł. Przeszkodą bywa np. brak podciśnienia w układzie dolotowym lub wtrysk bezpośredni, który – począwszy od początku 2007 roku – zaczął trafiać do większości benzyniaków produkowanych przez bawarską firmę. W przystępne cenowo instalacje LPG z wtryskiem gazu w fazie lotnej można jednak bez obaw wyposażyć modele BMW napędzane 2-litrowym benzyniakiem o oznaczeniu N46. To 4-cylindrowa jednostka z wtryskiem pośrednim, którą można spotkać w serii 3 (E46 i E90) oraz w pierwszych generacjach serii 1 i X3. Dzięki podciśnieniu występującemu w układzie dolotowym silnika da się go zasilać nawet stosunkowo prostymi instalacjami, które podciśnienie wykorzystują do określenia składu mieszanki. Ich koszt w zależności od wybranych podzespołów może wynieść nawet 2000 zł. Radzimy jednak skorzystać z lepszych części, które pozytywnie wpływają nie tylko na trwałość instalacji LPG, ale też na poprawną pracę jednostki napędowej. W przypadku BMW warto np. zainwestować we wtrysk gazu w fazie ciekłej. Koszt instalacjiod 2500 złW opisywanym silniku można zamontować zarówno tanie instalacje LPG III generacji, jak i nowsze: IV (sekwencyjny) oraz V generacji (wtrysk gazu w fazie ciekłej). Prawie niewyczuwalny spadek osiągów zapewnia ta ostatnia. 2. Ford: silnik KM Silniki Forda ze względu na wrażliwość zaworów na wysoką temperaturę towarzyszącą spalaniu gazu nigdy nie były polecane do montażu LPG. Nadal się to nie zmieniło, ale okazuje się, że jeden z nowszych benzyniaków – KM – całkiem nieźle radzi sobie z gazem. Warunek: musi to być instalacja z wtryskiem gazuw fazie ciekłej, który przez swe wyjątkowe cechy nie zagraża trwałości głowicy, a przede wszystkim zaworów. Niestety, taka instalacja do niedawna kosztowała minimum 8500 zł, co mocno ograniczało opłacalność jazdy na gazie. Obecnie koszt jest o połowę niższy. Koszt instalacji od 4000 złZaleca się montaż instalacji LPG V generacji, np. Vialle LiquidSi, zapewniającej wtrysk gazu w fazie ciekłej. Jej cenę obecnie obniżono do 4000 zł. Zastosowanie tańszych systemów LPG może skutkować szybkim uszkodzeniem głowicy. 3. Citroen (PSA): silnik KM Większy benzyniak koncernu PSA (Citroen/Peugeot) jest zdecydowanie mniej wymagający, jeśli chodzi o rodzaj instalacji gazowej, od opisywanego powyżej VTi. Jego konstrukcja powstała pod koniec lat 90. XX w. i jak większość ówczesnych silników dobrze znosi eksploatację na gazie. Oczywiście, w późniejszym czasie zmieniono jego osprzęt, co jednak nie przeszkadza w montażu tanich i popularnych instalacji. Niestety, kilka lat temu silnik ten zaczęła wypierać jednostka THP, której ze względu na bezpośredni wtrysk paliwa nie da się łatwo i tanio przystosować do pracy na LPG. Na szczęście 2-litrowy, wolnossący motor o mocy 140 KM występuje jeszcze w stosunkowo młodych autach, a zamontowanie w nim instalacji LPG to wydatek ok. 2500 zł. Warunkiem uniknięcia problemów podczas eksploatacji na gazie jest montaż co najmniej instalacji LPG IV generacji. W tym przypadku nie ma ryzyka wystąpienia płomienia wstecznego i wybuchu w kolektorze dolotowym. W tańszych rozwiązaniach jest to możliwe i w takiej sytuacji kolektor (wykonanyz plastiku) ulega rozerwaniu. Zaletą silnika jest też automatyczne kasowanie luzu zaworowego – w autach z LPG trzeba to często kontrolować (co 30-45 tys. km). Koszt instalacji od 2500 złWarto zainwestować w instalacje w całości pochodzące od jednego markowego producenta, np. BRC, Lovato, Koltec, Landi Renzo czy Prins. Jeśli trzeba ciąć koszty, to na pewno nie na wtryskiwaczach, bo to od ich precyzji zależy moc i trwałość silnika. 4. Honda: silnik KM W przypadku Hondy do współpracy z LPG można polecić większość silników benzynowych – zarówno tych nowszych, jak i starszych – ale pod warunkiem, że mechanik montujący instalację gazową wyposaży ją w precyzyjny system lubryfikacji (smarowania zaworów). Bez niego motory Hondy eksploatowane na LPG dość szybko mogą mieć problem ze szczelnością zaworów. Popularny 2-litrowy silnik benzynowy, stosowany w obecnej i poprzedniej generacji Accorda, a także w modelu CR-V, nie jest wyjątkiem – potrzebuje ochrony zaworów przed zbyt wysoką temperaturą. Niestety, precyzyjny system lubryfikacji kosztuje ok. 1200 zł, a do tego trzeba doliczyć koszt instalacji – od 2000 do 2500 zł. Założenie gazu do Accorda jest więc droższe niż w przypadku wielu innych aut. Pamiętajcie, żeby nie oszczędzać na systemach lubryfikacji! Najprostsze kosztują zaledwie 200 zł, ale nie są wystarczająco skuteczne, a poza tym nie kontrolują dozowania środka smarnego. Jeśli się on skończy, elektronika silnika tego nie zauważy inie przełączy z zasilania LPG na benzynowe – tak za to zrobi w wersji z droższym lubryfikatorem. Koszt instalacji od 3500 złMożna zastosować popularne instalacje wtrysku gazu w fazie lotnej, np. na podzespołach Landi Renzo czy BRC (koszt: 2500-3000 zł), ale tylko z dobrym lubryfikatorem (1200 zł), lub wtrysk gazu w stanie ciekłym, np. Vialle LiquidiSi, LPi albo Lpfi. 5. Mitsubishi: silniki 16V/98-117 KM Benzynowy silnik z oferty Mitsubishi jest uznawany za dobry motor do współpracy z instalacjami LPG. Najlepszym dowodemjest to, że w autach z tą jednostką zakładano LPG na zlecenie importera tej marki. Niestety, silniki benzynowe Mitsubishi, podobnie jak Hondy i innych japońskich producentów, potrzebują dodatkowej ochrony głowicy przed przedwczesnym wypaleniem zaworów. Sprawia to, że koszt instalacji musi być wyższy i będzie zwracał się dłużej. Gdyby nie to, silnik Mitsubishi, który znalazł się w modelu Carisma i po niewielkich modyfikacjach w Lancerze VIII i IX generacji, byłby jednym z ulubionych motorów „gazowników”. Założoną do niego instalacją gazową można łatwo sterować zarówno w oparciu o sygnały z komputera jednostki napędowej (nowsze instalacje), jak i na bazie podciśnienia w układzie dolotowym czy sygnałów z sondy lambda. Najwłaściwszymi instalacjami LPG wydają się te zapewniające wtrysk gazu w fazie ciekłej, gdyż automatycznie eliminują problem narażania zaworów na wysoką temperaturę i szybkie zużycie. Obecnie ich cena znacznie spadła, co znacznie wpływa na atrakcyjność. Koszt instalacji od 3200 złSilnik Mitsubishi 16V może dobrze pracować z większością instalacji gazowych popularnych producentów, również z tymi tańszymi. Nie stwarza utrudnień w sterowaniu LPG, ale absolutnie wymaga systemu lubryfikacji (smarowanie zaworów). 6. Opel i Chevrolet: silnik Turbo/120 i 140 KM Turbodoładowanie nie jest przeszkodą w zasilaniu silnika gazem, ale wymaga zastosowania odpowiednich podzespołów, szybko reagujących wtryskiwaczy i parownika o zwiększonej wydajności. W przypadku silnika Opla T (stosowany także w Chevroletach, np. Cruze) również trzeba spełnić te wymagania – radzą sobie z nimi instalacje LPG IV generacji (sekwencyjny wtrysk gazu) i V generacji (wtrysk gazu w fazie ciekłej). Dobrej klasy i szybkie wtryskiwacze gazu, a także parownik z zapasem wydajności są oczywiście droższe, ale też niezbędne do tego, by silnik z turbo podczas pracy na LPG nadal miał duży przyrost momentu obrotowego (charakterystyczny dla konstrukcji tego typu). Niestety, w przypadku zastosowania nieodpowiednich podzespołów (tańszych) nie będzie można w krótkim czasie odpowiednio wzbogacić mieszanki i uzyskać szybkiego przyrostu mocy. Ponadto w silnikach z turbo zwiększa się ryzyko wystąpienia płomienia wstecznego w kolektorze dolotowym, co tym bardziej nie pozwala na montaż tanich instalacji III generacji. W stosunku do wolnossącej odmiany silnika obecność turbodoładowania podnosi koszt instalacji o ok. 500 zł. Koszt instalacji od 2800 złNajniższe koszty wiążą się z montażem instalacji gazowej IV generacji, która zapewnia sekwencyjny wtrysk gazu. Warto jednak zastanowić się nad dopłatą ok. 1500 zł do wtrysku gazu w fazie ciekłej. Jedną z jego zalet są niższe koszty obsługi instalacji. 7. Opel: silnik KM Silnik KM występował w autach Opla i Chevroleta dość długo bez większych zmian, nie ma też w nim wyjątkowych rozwiązań technicznych. Można więc zastosować nawet tanie instalacje gazowe III generacji. Niektóre firmy oferują je już za 2000 zł! Zalecamy jednak ostrożność w takich wypadkach. Wyjątkowo niska cena instalacji wynika zazwyczaj z wykorzystania najtańszych podzespołów, co dość szybko ujawnia się w postaci różnych problemów z pracą silnika na LPG. Szukanie oszczędności jest o tyle bezcelowe, że za ok. 2500 zł każde auto z tym silnikiem można wyposażyć w dobre instalacje gazowe IV generacji, np. bazujące na sterownikach KME czy STAG. Warto przede wszystkim zwrócić uwagę na wtryskiwacze, które w najtańszym wydaniu okazują się jedynie elektrozaworami o małej precyzji. Koszt instalacji od 2000 złTo jeden ze starszych silników w naszym zestawieniu, które nie wymagają stosowania drogich instalacji gazowych. Optymalnym rozwiązaniem jest sekwencyjny wtrysk gazu w fazie lotnej skompletowany z dobrych podzespołów. 8. Peugeot (koncern PSA): silnik VTi/120 KM Silnik VTi nie jest typowym przykładem jednostki idealnej do współpracy z instalacją gazową, gdyż ze względu na brak podciśnienia w układzie dolotowym wymaga zastosowania droższych instalacji LPG. Niemniej znalazł się on na naszej liście dlatego, że cieszy się coraz większą popularnością na rynku wtórnym, i to nie tylko w autach francuskiego koncernu Citroen i Peugeot (występuje też w BMW i Mini), ponadto ceny pasujących do niego instalacji LPG są już przystępne. Problem z brakiem podciśnienia polega na tym, że większość popularnych (tanich) instalacji gazowych, również z sekwencyjnym wtryskiem gazu, potrzebuje go do stworzenia składu mieszanki paliwowej. Sprawdzić się tu mogą jedynie te instalacje, które korzystają wyłącznie z informacji udostępnianych przez sterownik benzynowy. Niestety, ich lista jest dość krótka. Wymaganiom takim sprosta instalacja firmy Prins, zapewniająca wtrysk gazuw fazie lotnej. Koszt jej montażu to około 4500 zł i do niedawna właściwie nie było alternatywy w porównywalnej cenie. Obecnie jednak lepiej skorzystać z propozycji firmy Vialle, która w tej samej cenie oferuje wtrysk gazu w fazie ciekłej. Koszt instalacji od 4500 złWysoki koszt instalacji wynika z zastosowania rozwiązania, które nie korzysta z podciśnienia w kolektorze dolotowym. Polecamy system firmy Vialle, gdyż w minimalnym stopniu ingeruje w osprzęt silnika ( brak reduktora). 9. Renault: silnik 8V lub 16V/75 i 98 KM Jednostka MPI/75 KM powstała w latach 90. ubiegłego wieku, ale dopiero rok temu wycofano ją z produkcji (montowana w autach marki Dacia). Jest to silnik polecany do „zagazowania” również przez Renault, które wprowadziło opcje LPG w kilku modelach sprzedawanych z tym motorem. Silnik 8V charakteryzuje się prostą budową i łatwym sterowaniem na gazie, dzięki czemu użytkownik auta z tym motorem zasilanym LPG nie powinien czuć dyskomfortu podczas eksploatacji np. z powodu nierównych wolnych obrotów. Jedyną wadą tej jednostki jest mechaniczna regulacja luzów zaworowych, którą w przypadku pracy na gazie trzeba wykonywać co 45 tys. km – w międzyczasie warto przynajmniej raz sprawdzić luz. Nie jest to ani drogie, ani bardzo czasochłonne, ale wymaga od użytkownika systematyczności. Zaniechanie kontroli luzów zaworowych może doprowadzić do szybkiego wypalenia gniazd zaworowych. Tego problemu nie ma nowszy, 16-zaworowy silnik o mocy 98 KM. Spotkamy go w Clio II i III oraz w Méganie II. Zastosowano w nim hydrauliczne regulatory luzów zaworowych, natomiast inne cechy pozwalające na długą współpracę z LPG pozostały niezmienione. Koszt instalacji od 2200 złZe względu na bardzo prostą budowę silników MPI i 16V (elektronika ograniczona do minimum) nie warto w tym przypadku inwestować w drogie instalacje gazowe – propozycje za 2300-2700 zł wystarczą w zupełności. 10. Grupa VW (Audi,Seat, Skoda i VW): silnik MPI/102 KM O tym, że silnik MPI/102 KM koncernu Volkswagena doskonale sprawdza się podczas eksploatacji na LPG, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Od wielu lat występuje on w autach Audi, Seata, Skody i VW, a obecnie jest już ostatnim motorem benzynowym tego koncernu bez wtrysku bezpośredniego. Silnik tak dobrze znosi eksploatację na gazie, że np. Skoda nie miała obaw przed wprowadzeniem wersji na gaz do swojej oferty. Dobrze zamontowana i wyregulowana instalacja LPG w aucie z silnikiem 8V sprawdza się znakomicie. Wymagania co do zaawansowania instalacji gazowej są nieduże. Koszt instalacji od 2300 złW ASO Skody za instalację Landi Renzo do auta z tym silnikiem trzeba zapłacić około 4000 zł. Jednak w niezależnym zakładzie koszt LPG można obniżyć do 2300 zł.